Przyroda

Gmina Boleszkowice położona jest na pograniczu Pojezierza Myśliborskiego i Kotliny Gorzowskiej. Przy głównym szlaku kolejowym magistrali północ - południe. Od północnej strony graniczy z gminą Mieszkowice, zaś od południa z miastem Kostrzyn, od wschodu z gminą Dębno. Zachodnia granica gminy oparta jest na granicy państwa - rzece Odrze. Okolica ta jest usytuowana z dala od wielkich ośrodków miejskich, w rozlewiskach Odry i wśród lasów.
O atrakcyjności gminy stanowią:
- ukształtowanie terenu,
- zachowanie w dużym stopniu krajobrazu naturalnego
- oraz występowanie dolin dwóch rzek : Odry i jej prawego dopływu - Myśli, która ze względów geograficzno-topograficznych nadaje się do spływów kajakowych. Na rzece znajdują się cztery elektrownie spiętrzające wodę, w tym dwie z zabytkowymi turbinami (Reczyce, Gudzisz).
Gmina ma charakter rolniczo-leśny, lasy stanowią 52% powierzchni , co stwarza dogodne warunki do turystyki pieszej i rowerowej. Dlatego też na terenie naszej gminy znajdują się następujące szlaki turystyczne:
•    „Szlak Historii Zabytków"
•    „Szlak Templariuszy"
•     Szlak rowerowy „ Z biegiem Myśli"
•     Szlak rowerowy „Zielona Odra"
•    spływ kajakowy na rzece Myśli (szlak nr 220)
Boleszkowice leżą na obszarze dwóch makroregionów i dwóch mezoregionów.
>    makroregion Pojezierza Południowopomorskie , mezoregion równina Gorzowska, >    makroregion Pradolina Toruńsko - Eberswaldzka, mezoregion Kotlina Freienwaldzka.
Powyższy   podział   odpowiada   w   przybliżeniu   zróżnicowaniu   typów   krajobrazu    naturalnego
ukształtowanego w wyniku ostatniego zlodowacenia.
>    mezoregion Kotlina Freienwaldzka to krajobraz den dolinnych i tarasów z wydmami,
>   mezoregion Równina Gorzowska to krajobraz równin morenowych i sandrowy pojezierny.
Teren naszej gminy usytuowany jest na obszarze objętym programem „Natura 2000". Podstawą programu są dwie Dyrektywy:
•    „Dyrektywa Ptasia"
•    „Dyrektywa Siedliskowa"
Celem programu jest zachowanie określonych typów siedlisk przyrodniczych i gatunków uważanych za cenne i zagrożone w skali całej Europy.
Bardzo dobry stan środowiska pozwolił na zakwalifikowanie gminy do grupy A. W granicach gminy Boleszkowice istnieje część dużego obszaru chronionego krajobrazu zwanego „A" Dębno -Gorzów.
Obszar gminy objęty jest również programem „Zielona Wstęga Odra - Nysa" . Po wykonaniu waloryzacji flory i szaty roślinnej drugiej połowie lat 90-tych zlokalizowano szereg stanowisk gatunków rzadkich i zagrożonych oraz wskazano obszary najcenniejsze przyrodniczo :
-tereny nadodrzańskie
- torfowisko Gudzisz
- oraz lasy liściaste w rejonie Wielopola
Gmina posiada obszary i obiekty godne zachowania i ochrony, a mianowicie: pięć chronionych obiektów przestrzennych oraz trzy punktowe (pomniki przyrody):
•   Park Krajobrazowy „Ujście Warty"  celem ochrony tego obszaru jest zachowanie walorów przyrodniczo-krajobrazowych, typowych dla dolin dużych rzek wraz z otaczającymi je krawędziami wysoczyzn.
•   Rezerwat przyrody „Cisy Boleszkowice" -> obiekt o pow. 9.38 ha, większość drzewostanu stanowią cisy (ok. 500 okazów)
•   Obszar chronionego krajobrazu „A" Dębno-Gorzów -> celem ochrony jest zachowanie waforów przyrodniczych i krajobrazowych koryta i zboczy doliny rzeki Myśli
•   Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Porzecze" -> celem ochrony jest zachowanie walorów przyrodniczych oraz krajobrazowych zespołu lasów, zadrzewień, wód i wydm.
•    Użytek ekologiczny - „Torfowisko Gudzisz".
Na terenie gminy Boleszkowice, trzy obiekty objęto ochroną jako pomniki przyrody:
•    dąb szypułkowy - o obwodzie 530 cm (Wielopole)
•    lipa drobnotistna - o obwodzie 450 cm (Namyślin)   
•    dwa granitowe głazy narzutowe - (rzeka Myślą)
Do ciekawych obiektów natury należą również:
•    starodrzewia, czyli potężne dęby na zachód od Boleszkowic, drzewa te mają obwody pni do 500 cm. W 1990 roku było 12 zdrowych okazów, w chwili obecnej pozostało 4.
Poza tym na terenie gminy występują:
>   3 strefy ochronne bociana czarnego,
>   2 strefy ochronne kani rdzewnej,
>   2 strefy ochronne bielika, Występujące gniazda orła bielika i bociana czarnego świadczą o ciszy i spokoju tych terenów.

Lasy w Gminie Boleszkowice w dużej części stanowią drzewostany gospodarcze, pomimo tego jest jednak niewielka część lasów położona najbliżej Odry, która objęta jest ochroną ( tj. Zespół przyrodniczo - krajobrazowy Porzecze).
Na pozostałym terenie zaobserwować można naturalne siedliska roślin.
Potencjalna roślinność terenu gminy ukazuje pozostałości ekosystemów zbliżonych do naturalnych decydujących o walorach szaty roślinnej:
1.   Siedliska łęgowe, które związane są z doliną Odry to:
•    wierzbowo - topolowe
•     jesionowo - olszowe
•     siedliska olsów - w rejonie Wielopola na wschód od pradoliny Odry .
2.   Siedliska acidofilnych lasów dębowo - bukowych dominują na wschód od krawędzi pradoliny, a także w południowo - zachodniej i południowej części gminy.
3.   Siedliska grądu znajdują się na zboczach doliny Myśli.
4.   Siedliska  boru  mieszanego Querco - Pinetum  dominują  w  południowo  -  zachodniej  i południowej części gminy.
5.   Siedliska kontynentalnych borów mieszanych Pino - Quercetum zlokalizowane zostały poza zasięgiem wód zalewowych, czyli w rejonie piasków w pradolinie Freienwalde.
Ingerencja człowieka nie pozwala jednak na to, aby przyroda mogła rozwijać się samorzutnie, więc pozostały jedynie naturalne siedliska, które jednak należy zachować gdyż fragmenty dobrze wykształconych zbiorowisk, jak np.:
- zespół turzycy dziubkowatej
- szuwar zamokrzycy ryżowej
-łęgtopolowo-wierzbowy ze stanowiskami topoli czarnej, ginących w skali regionu czy nawet kraju mają duże znaczenie regionalne.


Przez teren gminy przepływa rzeka Myślą, prawy dopływ Odry, która ze względów geograficzno - topograficznych nadaje się do spływów kajakowych i uprawiania sportów wodnych. Jest żeglowana na całym swoim odcinku i jest oznaczona jako szlak kajakowy ( nr 220 } o długości 85 km rozpoczynający się w Lipianach , a kończący się na ujściu Myśli do Odry. Na terenie gminy znajduje się dolny odcinek szlaku o długości 14 km.
Na Myśli znajdują się cztery elektrownie spiętrzające wodę tym dwie z zabytkowymi turbinami ( Reczyce i Gudzisz ).
Rzeka Myślą jest w III klasie czystości. Powróciło do niej wiele gatunków ryb. Na pewnym odcinku rzeki zauważono żółwia błotnego, gniazduje tu zimorodek, można zaobserwować żerującą wydrę. Występuje tutaj także bocian czarny, kania czarna i kania ruda. Natomiast największą ciekawostką tych okolic jest stwierdzenie w 1995 roku obecności bobra, w następnym roku zauważono charakterystyczne dla niego ślady na drzewach nad rzeką.
Rzeka Myślą jest to nieprzekształcony dobrze zachowany dziki obszar, stanowi on dużą atrakcję dla amatorów turystyki kwalifikowanej.


Położony jest w lasach na południe od wsi Boleszkowice. Celem ochrony jest zachowanie ze względów dydaktycznych i naukowych stanowiska cisów w różnych fazach rozwojowych. Powierzchnia rezerwatu wynosi 9,16 ha. Na ochronę zasługuje ok. 500 okazów.
Dawniej twierdzono, że cisy pojawiły się tam w sposób naturalny z nasion przyniesionych przez ptaki. Obecnie jednak po dokładniejszej weryfikacji , uważa się iż drzewostan rezerwatu przypomina założenie parkowe, a rosnące tu cisy posadzone zostały przez człowieka.
Obszar rezerwatu zajmuje drzewostan mieszany - tworzony głownie przez wysokie dęby szypułkowe i sosny zwyczajne.
Niżej czyli podrost stanowią: lipy, jawory, leszczyny, świerki, rabinie, groby, buki i ok. 500 okazów cisów, z których najstarsze szacowane są na ok.150 lat. Podszyt tworzą m.in. czeremcha amerykańska, porzeczka alpejska i mahonia.
Oprócz cisów w rezerwacie są inne chronione okazy, jak np.:
-bluszcz pospolity
- konwalia majowa
- paprotka zwyczajna
Największe okazy cisów (ok. 100 cm obwodu), osobniki owocujące jak i również młode znajdują się poza dużym obszarem rezerwatu nawet w promieniu do l km w kierunku południowo - zachodnim .
Największym zagrożeniem jest spadek poziomu wód gruntowych, innym mniej istotnym ale również stwarzającym zagrożenie elementem są zbyt mocno rozrastające się sztucznie nasadzane gatunki wypierające pożądane okazy. Obiekt jest ogrodzony i wyraźnie oznakowany.


Obiekt zlokalizowany jest Ikm na południowy - wschód od wsi Gudzisz na granicy kompleksu leśnego i pól. Obejmuje powierzchnię ok. 21 ha.
Celem ochrony jest zachowanie walorów przyrodniczych i krajobrazowych torfowiska ze zbiorowiskami o charakterze naturalnym z rzadko spotykanymi, zagrożonymi i chronionymi gatunkami roślin.
Jest to kompleks mokradeł oraz niewielkich oczek wodnych pokrytych płatami osoki aloesowej i grążela żółtego. Na otwarte lustro wody nasuwają się pła mszarne przerośnięte szuwarami, duże powierzchnie zajmują zaroślowe mszary sosnowo - olszowe i łozowiska, na mniejszych powierzchniach wykształca się ols porzeczkowy.
Poza  ciekawą  roślinnością jest to strefa ważna  dla  bezkręgowców,  kręgowców w tym  płazów (m. In. traszki, kumaka, ropuchy szarej) i gadów.
Obszar torfowiska wyznaczono jako strefę rozrodu ptaków w tym łabędzia, błotniaka stawowego, wodnika.
Na początku drogi dojazdowej do strony Gudzisza znajduje się największy w regionie okaz wiązu ( 630 cm obwodu ).
Głównym zagrożeniem dla tego obiektu są zakłócenia w stanie wód, dlatego obowiązuje ścisły zakaz odwadniania tych terenów.


Jest to obszar o powierzchni 142 ha. Otulina rezerwatu ptactwa lęgowego usytuowana jest w pasie przygranicznym w m. Porzecze i dalej w kierunku Czelina.
Zespół obejmuje obszary zalewowe doliny Odry z fragmentami łęgów wierzbowe - topolowych, staro rzeczy, wydm i bagien.
Charakterystyczne dla ZPK „Porzecze" są różnorodne typy krajobrazu. Teren jest bardzo zróżnicowany krajobrazowe i siedliskowe. Od bardzo bogatych i żyznych siedlisk wodnych do skrajnie ubogich jakimi są wydmy śródlądowe, dlatego o każdej porze roku zachwyca atrakcyjnymi widokami.
Na wilgotnych łąkach licznie występują: czosnek kątowaty, oman łąkowy, przetacznik błotny i długolistny. Gniazduje tu wiele gatunków ptaków wodnych i błotnych m. In. bąk, gęgawa, bocian czarny, wodnik. W pobliżu występuje orzeł bielik. Jest to także miejsce regularnego przebywania wydry oraz bobra.
Poza strefą zalewów występują napiaskowe murawy szczotiichowe. Najwyższa z wydm leży w centralnej części obiektu i nosi nazwę „Monte Cassino". Malowniczości tej wydmie dodaje bogactwo rosnących tu masowo porostów. Stwierdzono tu także występowanie kocanek piaskowych, lepnicy tatarskiej, turzycy wczesnej, itp.
Luźny drzewostan tworzy sosna zwyczajna i sosna Banksa.
Największym zagrożeniem ZPK „Porzecze" jest niszczenie roślinności napiaskowej, wiążącej luźną strukturę podłoża. Obecnie głównym źródłem tego zagrożenia są motocykliści, którzy wjeżdżając nielegalnie na piaszczysty teren obiektu niszczą odtwarzaną przez dziesięciolecia bardzo delikatną i wrażliwą strukturę traw i porostów.